|
الألغَاز في اللّغة العَربيّة (الحَزّورة)
ARAPÇA’DA BİMECE
VE BULMACALAR
د. نظام الدّين إبراهيم أوغلو
باحث
أكاديمي تركماني
ـ تركيا
الجواب سَتجده في نهاية
الحزّورات
Not: Cevabını
bilmecenin sonunda bulabilirsin.
1ـ مَا هِيَ الشَّيء الَّذي إذَا
اَفْرَغْتَهُ كَبُرَ؟
Boşalttığında büyüyen
şey nedir?
2ـ مَا هُوَ الشَّيء الَّذي
إذَا زَرَعَهُ الفَلاّحُ يَكُونُ أبْيَضاً وَنَصنعُ
منه المَلابس؟
Çiftçi ektiği zaman beyaz olan ve kendisinden
elbiseler yaptığımız şey nedir?
3ـ
مَا هُوَ السَّائِلان المُختلفان في الألوان ولا يَختلطان وفي
نفس المكان؟
Aynı mekânda bulunan, renkleri farklı olan ve
birbirine karışmayan iki sıvı nedir?
4ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي شَكلهُ كُروي، أخْضَر
وداخِلهُ أحمر مُنقّط بأسود؟
Şekli yuvarlak ve rengi yeşil; içi kırmızı ve siyah
noktalı
olan şey nedir?
5ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي لهُ أَسْنَانٌ بِدُونِ فَمٍ،
ويستعملُه البنات أكثر من الرِّجال؟
Kızların erkeklerden
daha çok kullandığı ve dişlerinin
olup ağzı
olmayan şey nedir?
6ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي
لونُه أبيض وطَعمهُ حُلو ويَذوب في
الماء؟
Rengi beyaz, tadı tatlı ve suda eriyen şey nedir.
7ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي
طَعمهُ ألذُّ من العَسل ووزنُهُ أثقل من
الحَديد؟
Demirden ağır ve baldan daha tatlı olan şey nedir?
8ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي إذا رَميتَهُ من السَّطحِ لا يَنْكَسِر،
وإذا رَميتَهُ إلى البَحر يَنْكَسِر؟
Çatıdan attığında kırılmayan ve denize attığın
zaman kırılan şey nedir?
9ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي
إذا أُخرج من البَحرِ يكون مثل البَّلور
(كرِيستال) الأبيض، وإذا أُرجع ذابَ؟
Denizden çıkarıldığında beyaz kristal gibi olan, onu
geri çevirdiğinde
(denize atıldığında) eriyen şey
nedir?
10ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي
وضَعتَ فيهِ الخِيار (القِثّاء)
أو بعض الخُضر بعد فترة تجده مُخلاّلاً (طُرشيّاً)؟
Hıyar
veya bazı sebzeleri
ı kendisine koyduktan bir süre
sonra turşu yapan şey nedir?
11ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي
في وَجْهُهَا عَقربٌ لا تلسَع وتَسيرُ دون
إستراحة؟
Akrebi olan fakat sokmayan ve durmadan yürüyen
şey nedir?
12ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي
طَعمُها لذيذٌ ودَمُها حَلالٌ، نِصفُه
بدرٌ وإذا قَسّمته صارت أهلة (اشتريت في السّوق واحداً
وأصبح في البيت ألفاً)؟
Tadı leziz, kanı helal, yarısı dolunay ve onu kestiğin
zaman
yemeye hazır olan şey nedir? (Çarşıdan
aldım bir tane eve
geldim bin tane?)
13ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي
ليس بكائن ولكَنّه صَديقٌ عَزيزٌ مؤنِسٌ
لا يَعرِفُ إلاّ العَطاء ؟
Canlı olmayan, cana yakın ve değerli bir dost olan
ve
vermekten başka bir şey bilmeyen şey nedir?
14ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي
تَظهر في النّهار وتَختفي في اللّيل
وتَملاءُ الأرضَ ضِياءً ودِفئاً؟
Gündüz ortaya çıkan, gece gizlenen ve aydınlık ve
sıcaklığıyla yeri dolduran şey nedir?
15ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي
يّظهر في اللّيل ويَختفي في النّهار
ويَملاءُ الأرضَ نُوراً وأمناً؟
Gündüz gizlene, gece ortaya çıkan ışık ve güveniyle
yeri dolduran şey nedir?
16ـ
مَا هُوَ
الحَيوان الذي لهُ خُرطومٌ طَويلٌ وذيلٌ قَصيرٌ؟
Hortumu uzun, kuyruğu kısa olan hayvan
hangisidir?
17ـ
مَا هُوَ
الحيوان الذي لها عُنقٌ طَويلٌ ورأسٌ صَغيرٌ؟
Boynu uzun, kafası ufak olan hayvan hangisidir?
18ـ
مَا هُوَ
الطّير الَّذِي يَخْرُجُ في اللّيل وله عَينان لا تُرى؟
Gece ortaya çıkan ve gözleri
görmeyen kuş
hangisidir?
19ـ
مَا هُوَ
الحَيوان الذي إذا فكَّرَ يُقال لَهُ فيلْسُوف؟
Düşündüğü zaman kendisine filozof denilen hayvan
hangisidir?
20ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي
يتغيّر لونَهُ من أخضر إلى أسود ثمّ
قَهوائي؟
Rengi yeşilden siyaha ve sonra kahveye dönen şey
nedir?
21ـ مَا هُوَ الشّيئان اللّذان لا يَشْبَعَان؟
Doymayan iki şey nedir?
22ـ مَا هِيَ الأَشْيَاء الثّلاثة التي يكون أحسنها العَتيقُ؟
Eskisi iyi olan üç şey nedir?
23ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي
لهُ أرْبَعُ أَرْجُلٍ ولكنْ يُجلَسُ عليهِ؟
Dört ayağı olan fakat üzerine oturulan şey nedir?
24ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي
يشبه الكُرةَ وله سبعة أثقب؟
Topa benzeyen ve yedi deliği olan şey nedir?
25ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي
ليس له عقل ولا أيدي ولكنّه يفتحُ
الأبواب؟
Aklı ve eli olmayan fakat kapıları açan şey nedir?
26ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي
في اللّيل كالفوانيس وفي النّهار لاشيء؟
Gece, lambalar gibi olan fakat gündüz bir şey ifade
etmeyen şey, nedir?
27ـ
مَا هُوَ الشَّيء الَّذِي
إذا
لَمَسته
لاتستطيع
ان
تَلِبسَه
واذا
لَبِسته
لا
تستطيع
أن
تَلْمِسَهُ؟
Dokunduğunda giyemediğin, giydiğinde
dokunamadığın şey
nedir?
28ـ مَن الَّذِي يُستخرَج القُبَّعَةُ كَثيراً؟
En çok şapka çıkaran kişi kimdir?
29ـ
مَا هُوَ
الفَرْقُ
بين الرَجال والنِّساء في السَّمع والنُّطق ؟
Dinleme ve konuşma bakımından erkeklerle
bayanlar arasındaki
fark
nedir?
30ـ
حافِلَةٌ
فِيهِ
سَبْعَةُ رُكَّابٍ وأنت سائِقه في المَوقف الأول نزَل ثَلاثةٌ وصَعد
اثنان وفي المَوقِف الثاني
نزَل سِتة وصَعد أربعة
وفي المَوقِف الثَّالث نزَل
اثنان وصَعد واحدٌ
، فَمَا البَاقِي؟
Yedi yolcusu olan bir otobüs var ve sende şoförsün. Birinci durakta üç kişi iniyor, iki kişi biniyor, ikinci
durakta
altı kişi iniyor ve dört kişi biniyor, üçüncü
durakta ise
iki kişi iniyor ve bir kişi biniyor.
Otobüste kaç kişi
kaldı?
الجَــــــواب :Cevaplar
1ـ الأَرْضُ.
Yer
2ـ القُطُن.
Pamuk
3ـ البَيض.
Yumurta
4ـ البِطِّيخ.
Karpuz
5ـ المِشْطُ.
Tarak
6ـ السُّكر.
Şeker
7ـ العَسَل .Bal
8ـ الوّرَق.Yaprak(kâğıt)
9ـ المِلحْ .Tuz
10ـ الماء المالِح .Tuzlu
su
11ـ السَّاعة .
Saat
12ـ الرُّمان .Nar
13ـ الكِتاب .Kitap
14ـ الشَّمس .Güneş
15ـ القّمّر .Ay
16ـ الفِيل .Fil
17ـ الزُّرافة .Zürafa
18ـ الخُفاش .Yarasa
19ـ الفِيل .Fil
20ـ الشَّاي .Çay
21ـ طَالِبُ عِلمٍ وطَالِبُ مالٍ .İlmi
ve malı isteyen
22ـ الصَّديق، الخَلُّ، الحَمّامُ .Dost,
sirke, Hamam
23ـ الكُرسي .Sandalye
24ـ الرّأس .Kafa
25ـ المِفتاح .
Anahtar
26ـ النُّجوم .Yıldızlar
27ـ الكَفَن .Kefen
28ـ الحَلاّق .
Berber
29ـ
الرَّجُل يَتكلَّم قَليلاً ويَسْمعُ كثيراً والمَرأة تُحب أن
تَتَكَلّم أكثر مِنْ
مَا تَسْمَع .
Erkek, az konuşur çok dinler; kadın ise,
konuşmayı dinlemekten daha çok sever.
30ـ
الباقي أربعة أشخاص مع السائق .Şoförle
beraber dört kişi kalır.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
حوار البابا مع الزّاهد أبي يزيد البسطامي
Size Papanın
Salih kul olan Abu yezit el-Bastami’ye
bazı sorduğu sorular:
Sabah namazından sonra, bu gece Hıristiyanların
bayramı, abdest al ve onların kilisesine git
(şeklinde) bir ses geldi. Ve orada Allah’ın ayetlerini
görüp şaşıracaksın? O, onların yanına girdiğinde
Papa, Muhammed’in
dostlarında
biri aramıza girdiği
için, konuşamayacağını söyledi. Ona,
girenin
Muhammed’in dostu olduğunu nasıl bildiğini,
sordular. Bunun üzerine (onları yüzlerindeki secde
izlerinden tanırsın) dedi. Bunun üzerine(peygamber
efendimizin dostuna) ya çık ya da tabutunu
sırtımızda taşırız dediler. Adam, Allah aramızda bir
hüküm koymadan ben
buradan ayrılmam dedi.
Bunun üzerine Papa sana bazı
sorular
soracağım,
eğer bilmezsen kelleni alırım dedi. Adam
istediğini
sor dedi.
Bunun üzerine Papa (aşağıdaki soruları)
sordu:
1ـ ماهو الوَاحِدْ الذي لا ثانيَ لهُ؟
Tek olan ve kendinden ikincisi olmayan nedir?
2ـ ماهو الاثنان اللّذان لا ثَالِثَ لهُما؟
İki tane olan ve üçüncüsü olmayan nedir?
3ـ ماهو الثَلاثة التي لا رابِعَةَ لهُما؟
Üç tane olan ve dördüncüsü olmayan nedir?
4ـ ماهو الأربَعةُ التي لا خَامِسةَ لهُ
Dört tane olan beşincisi olmayan nedir?
5ـ ماهو الخَمسَةُ التي لا سَادِسَة َ لهُ؟
Beş tane olan altıncısı olmayan nedir?
6ـ ماهو السِّتة التي لا سَابِعة لهُ؟
Altı tane olan yedincisi olmayan nedir?
7ـ ماهو السَّبعة التي لا ثَامِنةَ له؟
Yedi tane olan sekizincisi olmayan nedir?
8ـ ماهو الثّامِنة التي لا تاسِعةَ له؟
Sekiz tane olan dokuzuncusu olmayan nedir?
9ـ ماهو التّاسِعةُ التي لا عاشِرة له؟
Dokuz olan onuncusu olmayan nedir?
10ـ ماهو العَشْرَةُ التي تَقبَلُ الزّيادة؟
O şey nedir ki, ondur ve onun üzerine ziyade kabul
etmez?
11ـ مَنْ هُم أحَدَ عَشَرَ أخَاً؟
On bir kardeşler kimlerdir?
12ـ ماهي المُعجِزةُ التي تتكّوَن مِن
اثنتا عَشرةَ شيئاً؟
On iki şeyden oluşan mucize ne(hangisi)’dir?
13ـ ما
هو ثَلاثَةَ عَشَرَ شيئاً؟
On üç şey(eşhas) kimlerdir?
14ـ ماهي أربَعَ عَشَرَ شيئاَ؟
On dört olan şey nedir?
15ـ ماهي الشيء التي تَتنّفس ولا رُوحَ فيهِ؟
Teneffüs eden fakat kendinde ruh olmayan şey
nedir?
16ـ ماهي القَبرُ التي سَارَ بِصاحِبهِ؟
Sahibi ile yürüyen kabir nedir?
17ـ ما الشيء الذي خَلَقَهُ الله وإستنكَرَهُ؟
Allah’ın yaratıp çirkin kıldığı şey nedir?
الجَــــــــواب :Cevaplar
1ـ اللَّـه / قُل هو الله أحد ...
Allah/De ki; O,
Allah birdir.
2ـ اللّيل والنّهار / وجَعل اللّيل والنّهارَ أيتين...
Gece ve gündüz/ (Allah) Gece
ve gündüzü iki ayet
kıldı.
3ـ أعذارُ مُوسى مع خِضر (ع) / خَرق السّفينة وهدم الجِدار
وقتل الصّبي.
Hz Musa ile Hızır (as) arasındaki mazeretler olaylar.
(Geminin
batması, duvarın yıkılması ve çocuğun
öldürülmesi)
4ـ الكُتب السّماوية / التَّوراة والزّبور والإنجيل والقرآن.
Semavi kitaplar (Tevrat, Zebur, İncil ve Kur’an-ı
Kerim)
5ـ الصّلوات الخَمس التي كتبهنَ الله في اليوم واللّيلة.
Allah’ın, gece ve gündüz,
(bize) farz kıldığı beş vakit
namaz.
6ـ ولقد خَلقنا السّمواتِ والأرضِ وما بينهما في سِتّةِ أيّام.
Andolsun biz, gökleri, yeri ve ikisi arasında
bulunanları
altı günde
yarattık.
7ـ خَلقَ سَبعَ سَمواتٍ طِباقَاً .
O ki, birbiri ile âhenktar olarak yedi göğü
yaratmıştır.
8ـ والملك على أرجائها وَيحمِلُ عَرشَ رَبِّكَ يَومئذٍ
ثمانية.. أي( ثمانية صُوفوفِ من الملائِكة).
Melekler onun (göğün) etrafındadır. O gün Rabbinin Arş'ını,
bunların
da üstünde sekiz (melek) yüklenir.
9ـ مُعجِزات مُوسى /
العَصا، اليد، الضّفادِع، الدَّم،
القمل
، الطُّوفان، الجّراد،
الطَّمس، السّنين.
Hz Musa’nın mucizeleri; 'Asasının
ejderhaya
dönüşmesi, elinin bembeyaz olması, birde
kurbağalar, kan, haşere
(ağaç kurdu),
tufan,
çekirge göndermek, yıllarca kuraklık ve mallarını
yok
etme cezası.
10ـ مَن جَاء بالحَسَنةِ فلهُ عَشرُ أمثالها.
Kim bir iyilik yaparsa onun on misliyle karşılık
görür.
11ـ إخوَةُ يوسف / إنّي رأيت أحَدَ عَشَرَ كوكباً.
Ben (rüyamda) on bir yıldızla güneşi ve ayı gördüm; onları bana secde ederlerken görüm.
12ـ مُعجِزة عيسى / عِندما دعى ربّهُ وفجَّرَ له
اثنتا عَشرَةَ
عيناً
ماءاً.
Hz İsa’nın m’ucizesi : Rabbini çağırdığı zaman
(Allah) onun için on iki
göz su fışkırttı.
13ـ الأب والأُم و11 إخوة يُوسف .
Yusuf’un annesi, babası ve on
bir kardeşi.
14ـ تُسبّحُ لهُ السَّمواتُ السَّبعُ والأرضُ ومن فيهنّ.
Yedi gök, yer ve bunlarda bulunan herkes O'nu
tespih eder.
15ـ والصُّبحِ إذا تَنّفسَ.
Ağarmaya başladığında sabaha andolsun.
16ـ حُوت يُونس.
Yunus’un balığı.
17ـ إنّ أنكّر الأصواتِ لَصوتُ الحَمير.
Muhakkak ki en kötü ses eşek sesidir.
Not: Soruları
cevapladıktan sonra; Papa ve onunla birlikte tümü Müslüman
oluyor.
Nizameddin İbrahimoğlu
Hitit Üniversitesi
|
