Ana sayfa Özgeçmiş Arapça Öğreniyorum Arapça Alıştırmalar İletişim

  Ana sayfa > Arapça Öğreniyorum > Arapça Gramerinin Bazı Konuları

Sayfa içinde arayın:

Arapça klavye:

ARAPÇA GRAMERİNİN BAZI KONULARI

ZAMİRLER

الضمائر

  نظام الدّين إبراهيم أوغلو

محاضر في جامعة هيتيت بتركيا

1.MUNFASIL (BİTİŞMEYEN-ÖZNE) ZAMİRLER الضّمائرُ المنفصلةُ   Kendi başına (fiile, harfi cer, İSİM v.b.‘e bitişik olmaksızın) kullanılabilen zamirlerdir.

İkiye Ayrılıyor:

Devamlı Merfu ve Mecrür gelenler.

ÖRNEKLER   اَمْثِلة

اَنَا مُعَلِّمُ:   Ben öğretmenim

اَنْتُمْ مُعَلِّمُونَ  Siz-e-öğretmensiniz

اَنْتُنَّ مُعَلِّمَاتُ:  “= -k- = “

هُوَ  كَتَبَ: O- yazdı

هُنَّ كَتَبْنَ:Onlar-k- yazdılar “

انْتِ تَكْتُبِينَ: Sen-k- yazıyorsun “

نَحْنُ نَكْتُبُ:    Biz  “k -yazıyoruz

Not:

 İnsan dışındakilerin çoğullarının yerine tekil-müennes zamir هِيَ gelir.

— Devamlı mensup gelenler

2.MUTTASIL (BİTİŞİK-NESNE) ZAMİRLER: Kendi başına kullanılamayan (Fiil, harfi cer, isim v.b.’e bitişik olarak kullanılan) zamirler.

ÖRNEKLER   اَمْثِلة

A-Fiillere bitişir

كَتَبْناهَاَ:   Onu-e-k- yazdık

كَتَبُواكُمْ: Sizi-e- yazdılar-k

كَتَبْنُمْنَا:  Bizi yazdınız-e-

نَكْتُبُهَا: Onu-k-yazıyoruz

سَنَكْتُبُهُمْ: Onları-e- yazacağız

لا سَنَكْتُبُكُنَّ: Sizi-k- yazmayacağız

Not:

1-  İnsan dışındakilerin çoğullarının yerine tekil-müennes zamir هَا gelir

2- Bitişik zamirler,  a-Fiillere b-İsimlere c-harf-i cerlere

Bitişir

Bitişik zamirler İsimlere bitişir; isim tamlaması olur

كِتَابُكَ: Senin –e-kitabın

كِتَابُنَا: Bizim kitabımız

كِتَابُهُمْ:Onların-e- kitabı 

مُعَلمُكَِ: Senin–e-öğretmenin

مُعَلِّمَاكَِ: Senin iki öğretmenin

مُعَلِّمُوكَ: Senin–e-öğretmenlerin

رَاَيْتُ مُعَلمَكَِ: Senin öğretmenini gördüm

رَاَيْتُ مُعَلِّمَيْكَِ:Senin iki öğretmenini gördüm 

رَاَيْتُ مُعَلِّمِيكَ: Senin öğretmenlerini gördüm

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

الاسم المفرد والتثنية والجمع

İSIMLERDE TEKIL-İKİL-ÇOĞUL

Not:

1- İsimler, cümle içinde fail-özne olursa,  son harekeleri ötre olur.

Başında إِل (elif-lam) yoksa çift ötre olur.

2- İsimler, cümle içinde meful olursa, son harekeleriل أ (elif-lam)lı olursa tek üstün   َ, ل أ (elif-lam) sız olursa çift üstün olur. Muzafun ileyh olursa veya başında harf-i cer bulunursa son harekeleri   ِ  esre veya çift esre olur. Müennes çoğullar üstün alması gereken yerde onun yerine esre alır.

رَاَى    مُعَلِّمٌ bir öğretmen gördü

مُعَلِّمَانِ   “İki  “Öğretmen “

مُعَلِّمُونَ   “  Öğretmenler “

رَاَيْتُ مُعَلِّمًا  bir öğretmeni gördüm

مُعَلِّمَيْنِ  “  iki “Öğretmen“

لِمُعلّمَيْنِ     İki öğretmen için

لِمُعلّمِينِ       Öğretmenler için

مُعَلِّمِيِن      “Öğretmenler “

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

الجملة الفعلية

FİİL CÜMLESİ

(Fiille Başlayan Cümleye Denir)

ÖGELERİ:  Fiil, Fail-Özne Ve Meful-Nesneden ibarettir.

a-(Fail-Özne, daima ötre veya ikildeانِ , kurallı müzekker çoğulda ونَ  alır)

b-(Meful-Nesne, üstün alır, başında harf-i cer varsa esre alır –(ikilde يْنِ –kurallı müzekker çoğulda ينَ alır)

1- Fiil cümlesinde önce basit düz tümleçler, sonra dolaylı tümleçler yazılır.

2- Fiil cümlesinde fiil, fail-özneye sadece müzekkerlik-müenneslikte uyar. Fiil cümlesinde failler-özneler ikil veya çoğul da olsa, fiil tekil kalır.

ÖRNEKLER اَمْثِلة

ذَهب الطّالبُ إلى المدرسةِ

Öğrenci okula gitti.

هَلْ كَتَبتَ الدَّرْسَ فِى الْمَدْرَسَةِ مِنْ صَدِيقِكَ

Dersi okulda arkadaşından mı yazdın?

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

الجملة الإسمية

İSİM CÜMLESİ

(İsimle Başlayan Cümleye Denir)

A-MÜBTEDA

1- Başa gelir

2- Son harfinin harekesi ötre olur. (ikildeانِ , kurallı müzekker çoğulda ونَ   olur)

3- Başında ل أ (elif-lam) bulunur.

B-HABER

( dir, dıra bitişen kelime veya kelimeler, haberdir)

1- Sonra gelir

2- Son harekesi çift ötre olur. ( İkildeانِ , kurallı müzekker çoğuldaونَ  olur)

3- Başında ل أ (elif-lam) bulunmaz.

4- Haber sadece şu konularda mübteda’ya uyar. (müzekker-müennes (Tekil-ikil-çoğul)

Ancak İnsan dışındakilerin çoğullarının haberi, sıfatı, fiili, zamiri, ism-i mevsulü vb. müennes-tekil gelir.

5- Başında harf-i cer varsa kurala uymaz, sadece harf-i cer sonunu esre yapar.

6- Mübteda isim-sıfat tamlaması, masdar manalı fiil cümlesi olabilir

    Haber de isim-sıfat tamlaması,  fiil ve isim cümlesi şeklinde gelebilir. Haber fiil cümlesi şeklinde gelirse fiil, tekil-ikil-çoğul ve müzekkerlik-müenneslik açısından mübtedaya uyar. Ancak İnsan dışındakilerin çoğullarının haberi, sıfatı, fiili, zamiri, ism-i mevsulü vb. müennes-tekil gelir.

ÖRNEKLER اَمْثِلة

Mübteda ve Haber  

اَلْمُعَلِّمُ  طَوِيلٌ      Öğretmen uzundur

اَلْمُعَلِّمَانِ  طَوِيلَانِ   İki   öğretmen uzundur

اَلْمُعَلِّمُونَ  طَوِيلُونَ  Öğretmenler uzundur

اَلْمُعَلِّمَةُ  طَوِيلَةُ -k- öğretmen uzundur

اَلْمُعَلِّمَتَانِ  طَوِيلَتَانِ İki-k-öğretmen uzundur

اَلْمُعَلِّمَاتُ  طَوِيلَاتٌ -k-öğretmenler uzundur

اَلْمُعَلِّمَاتُ فِى الْمَدْرَسَةِ -k-öğretmenler okuldadır.

اَلْكِتَابُ مُفِيدٌ  Kitap faydalıdır

اَلْكِتَابَانِ  مُفِيدَانِ Ki kitap faydalıdır

 اَلْكُتُبُ  مُفِيدَةٌ  Kitaplar faydalıdır

اَلْمُعَلِّمَاتُ جِئْنَ إلى الْمَدْرَسَةِ Bu öğretmenler okula geldi

هَؤُلاَءِ اَلْمُعَلِّمَاتُ مُعَلِّمَاتُ مَدْرَسَتِنَا Bu öğretmenler bizim okulun öğretmenleridir.

HABERİN BAŞA GEÇTİĞİ YERLER

NOT: (Mübteda elif-lamsız ise, haberin başında harf-i cer –zarf varsa)

Evde bir adam var  فِى الْبَيْتِ  رَجُلٌ

Bende-yanımda bir kalem var   لَدَىَّ  قَلَمٌ

Yanında bir kalem var mı? هَلْ  عِنْدَكَ  قَلَم

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

اسم الإشارة

İŞARET İSİMLERİ

 Not:

1- İsmin başına gelir.

2- İşaret ismi,  tekil-ikil-çoğul ve müzekkerlik-müenneslikte işaret edilen isme uyar. Sadece insan dışındaki çoğullarda işaret ismi müennes tekil    هَذِه * تِلْكَgelir.

3- İsmin başında mutlaka (ل أ)elif-lam bulunur.

4- İşaret isimlerinin sonlarına BAZEN eklenen “ك” harfi muhataba göre çekimlidir. Örneğin: ذَالِكَ ، ذَالِكِمَا ، ذَالِكُمْ v.b.

ÖRNEKLER اَمْثِلة

هَذَا الْمُعَلِّمُ: Bu -e-öğretmen

هَذَانِ الْمُعَلِّمَانِ:“iki-e- “

هَؤُلأء الْمُعَلِّمُونَBu -e-öğretmenler:

هَؤُلأء الْمُعَلِّمِين  ل:Bu -e-öğretmenler için

هَذَيْنِ الْمُعَلِّمَيْنِ لِ: “  iki-e-    “ için

هَذَا الْكِتَابُ: Bu kitap

هَذَانِ الْكِتَابَانِ: Bu iki kitap

هَذَيْنِ الْكِتَابَيْنِِ مِنْ: Bu iki kitaptan

هَذِهِ الْكُتُبُ: Kitaplar

ذَالِكَ الْكِتَابُ: O kitap

تِلْكَ الْكُتُبُ: Kitaplar 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

إنّ وأخواتها

اِنَّ VE KARDEŞLERİ

1- İsim cümlesinin başına gelirler.

2- Mübteda’yı üstün yaparlar. Mübteda ikilse يْنِ  –kurallı müzekker çoğulsa ينَ ) alır.

Müennes çoğullar üstün alması gereken yerde onun yerine esre alır

3- Haber aynen kalır

اِنَّ Şüphesiz

اَنَّ Dığını, diğini

كَاَنَّ Sanki ,mış gibi

لَكِنَّ Ama, fakat

لَيْتَ Keşke

لَعَلَّ Belki, umulur ki

ÖRNEKLER اَمْثِلة

İnnenin İsmi ve Haberi

انَّ اَلْمُعَلِّمَ  طَوِيلٌ    -E-öğretmen uzundur

اِنَّ اَلْمُعَلِّمَيْنِ  طَوِيلَانِ   Şüphesiz iki - öğretmen uzundur

لَيْتَ  اَلْمُعَلِّمِينَ  طَوِيلُونَ Keşke e-öğretmenler uzun olsa

كَاَنَّ اَلْمُعَلِّمَةَ  طَوِيلَةٌ   Sanki -k- öğretmen uzundur

لَعَلَّ   اَلْمُعَلِّمَتَيْنِ  طَوِيلَتَانِ Belki iki k-öğretmen uzundur

لَكِنَّ  اَلْمُعَلِّمَاتِ  طَوِيلَاتٌ Fakat-k-öğretmenler uzundur

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

كان وأخواتها

كَانَ VE KARDEŞLERİ

1- İsim cümlesinin başına gelirler.

2- Mübteda aynen kalır.

3- Haberi üstün yaparlar. Haber ikilse يْنِ –kurallı müzekker çoğulsa ينَ) alır.

Müennes çoğullar üstün alması gereken yerde onun yerine esre alır

كَانَ   يَكُونُ   “Oldu “oluyor “  olur.

صَارَ   سَيَصِيرُ   “Oldu “oluyor “ Dönüştü, dönüşüyor.

اَصْبَحَ   يُصْبِحُ  “Oldu “oluyor “Sabahladı, sabaha çıktı.

لَيْسَ     Değildir.

اَضْحَى Kuşluk vaktine çıktı, kuşlukta bir işle meşgul oldu.

ظَلَّ  Kaldı, devam etti,geçti, gündüz bir işle meşgul oldu.

اَمْسَى  Akşama girdi ,erişti, akşamleyin bir iş yaptı.

بَاتَ    Geceledi, geceyi geçirdi, geceleyin bir işle meşgul oldu.

مَازَالَ  Hala.

مَافَتِىَْ  Hala.

مَا بَرِحَ  Hala.

مَادَامَ  .. Sürece, müddetçe, dikçe.

ÖRNEKLER اَمْثِلة

Öğrenim günlük olarak altı saattir.

الدِّرَاسَةُ سِتَّ سَاعَاتٍ يَوْمِيًّا. سَيَصِير Öğrenim günlük olarak altı saat olacak

اَلْمُعَلِّمَانِ طَوِيلَيْنِ  لَيْسَ: İki öğretmen uzun değil

كَانَ اللَّهُ رَحِيمًا: Allah çok merhametlidir

اَصْبَحَ الْوَلَدُ نَائِمًا:  Çocuk sabahleyin uyudu

اَضْحَى الْجَوُّ بَارِدًا: Kuşluk vakti hava soğudu

ظَلَّ الرَّجُلُ عَامِلاً : Adam gün boyu çalıştı

اِجْتَهِدْ مَادُمْتَ طَالِباً: Öğrenci olduğun sürece çalış

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

الاسم الموصول

 BELİRTİLİ İSM-İ MEVSULLER (İlgi Zamiri)

    نظام الدّين إبراهيم أوغلو

محاضر في جامعة هيتيت بتركيا

Not: Sadece insan dışındaki SADECE çoğullarda İsm-i mevsul müennes tekil

اَلَّتِى gelir. (Akıllı ve akısızlar için kullanılır).

BELİRTİSIZ İSM-İ MEVSULLER

مَنْ  (kimse-ler): Sadece akıllılar için kullanılır.

ماَ   (şeyler) Hayvan canlılar ve nesneler için kullanılır

اىُّ  (hangisi) İnsan, hayvan ve cansızlar için kullanılır

ÖRNEKLER  اَمْثِلة

Eve giden öğretmen geldi (FAİL-ÖZNE) 

جَاءَ اَلْمُعَلِّمُ الَّذِى ذَهَبَ اِلَى الْبَيْت

Eve giden iki öğretmen geldi (FAİL-ÖZNE)

جَاء اَلْمُعَلِّمَانِ الَّذَانِ ذَهَبَا اِلَى الْبَيْتِ

رَاَيْتُ اَلْمُعَلِّمَيْنِ الَّذَيْنِ ذَهَبَا اِلَى الْبَيْتِ 

Eve giden iki öğretmeni gördüm  (MEFUL-NESNE)

Eve giden öğretmenler geldi (FAİL-ÖZNE)   

جَاء اَلْمُعَلِّمُونِ الَّذِينَ ذَهَبُوا اِلَى الْبَيْتِ

رَاَيْتُ اَلْمُعَلِّمِينِ الَّذِينَ ذَهَبُوا اِلَى الْبَيْتِ

 Eve giden öğretmenleri gördüm (MEFUL-NESNE)

لأ تَأْكُلُ مَا اَكَلْتُهَاBenim yediklerimi (şeyleri) sen yemezsin   

لأ تَغْضُبُ مَنْ غَضِبُواهُمْOnların kızdığı kimselere sen kızmazsın  

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

الحال

HAL

 ( Failin veya Mefulün durumunu bildiren kısımdır. )

NOT:

Hal, durumunu bildirdiği isme sadece tekil-ikil-çoğul ve müzekker-müenneslik açısından uyar. Ancak İnsan dışındakilerin çoğullarının haberi, sıfatı, fiili, hali vb. müennes-tekil gelir

أنواع الحال

HALİN ÇEŞİTLERİ

1- Hal tek kelime olursa genelde ism-i fail olur. Elim-lamsız ve üstünlü olarak gelir

جَاءَ الأَوْلاَدُ لاعِبِينِ _  جَاءَ الْوَلَدَانِ لاعِبَيْنِ  _ جَاءَ الْوَلَدُ لاعِبًا

Çocuk -iki-lar oynayarak geldiler

جَاءتْ الْبِنَاتُ لاعِبَاتٍ  ;جَائَتْ الْبِنْتَانِ لاعِبَتَيْنِ;  جَائَتْ الْبِنْتُ لاعِبَةً

Bir kız-iki-lar oynayarak geldiler

2- Hal mazi fiil olursa başına vegad ( وَقَدْ gelir).

Ali arabasına binmiş olduğu halde geldi جَاءَ عَلِىٌّ وَقَدْ رَكِبَ سَيَّارَتَهُ

3- Hal muzari fiil olursa başına bir şey gelmez. Ancak başında gad

 ( قَدْ) varsa ve    ( وَ)ilave edilir.

Öğretmen sınıfa öğrencileri müjdeleyerek girdi.دَخَلَ الْمُعَلِّمُ الصَّفَّ يُبَشِّرُ الطَلَبَ

4- Hal isim cümlesi olursa başına ve (وَ )gelir.

İnsanlar uyurken ben uyumadım.  اَنَا سَهِرْتُ وَ النَّاسُ نَائِمُونَ

5- Halde harf-i cer veya zarf varsa, aynen kalır.

Hilali bulutlar arasında gördüm. رَاَيْتُ الْهِلالَ بَيْنَ السَّحَابِ

Ziynetleri içinde kavminin yanına çıktı.خَرَجَ عَلَى قَوْمِهِ فِى زِينَتِهِ

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

İSTİSNA

الاستثناء

1- (Hariç, den başka, dışında,  sadece, yalnız, ancak, müstesna) anlamlarına gelen edatlarla bir şeyi hariç tutma işlemidir.

2- اِلاّ edatı gelen yerlerde istisna edilen şeyin harekesi: fail istisna edatından önce geçtiyse üstün, geçmediyse ötre, diğerlerinde ise cümle içindeki alması gereken hareke olur.

3-Ancak غَيْرُ     سِوَى     خَلاَ    عَدَا    حَاشَا) ) bu edatlardan sonar gelen istisnanın harekesi, muzaf ileyh olduğunda esre olur.

İstisna edatları:

اِلاّ      غَيْرُ     سِوَى     خَلاَ    عَدَا    حَاشَا

ÖRNEKLER اَمْثِلة

جَاءَ الطُّلاَّبُ الاَّ خَالِدًا ـ مَا جَاءَ الطُّلاَّبُ الاَّ خَالِدًا ـ مَا رَاَيْتُ فِى الصِّفِّ اِلاَّ خَالِدًا

Sınıfta sadece Halid i gördüm (başkasını görmedim.   Halid hariç öğrenciler gelmedi. Halid hariç öğrenciler geldi

  مَا اَنْتَ اِلاَّ  طَالِبٌ  ـ مَا جَاءَ الطُّلاَّبُ خَلاَ خَالِدٍ ـ مَا جَاءَ الطُّلاَّبُ غَيْرَ خَالِدٍ

Halit hariç öğrenciler gelmedi.  Halid hariç öğrenciler gelmedi.    Sen ancak (sadece) bir öğrencisin

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

الأفعال المقاربة

MUKAREBE (YAKLAŞMA) FİİLLERİ

Not: Bu fiillerden sonra muzari fiil gelir.

اَوْشَكَ – يُوشِكُ  genellikle muzari fiilin başına أَنْ alır

كَرَبَ     genellikle muzari fiilin başına أَنْ alır

كَادَ – يَكَادُ    nadiren  muzari fiilin başına أَنْ alır

Gün bitmek üzere النَّهَارُ أَنْ يَنْقَضِىَ   اَوْشَك

Yağmur neredeyse yağacak gibi oldu  كَادَ الْمَطَرُ يَنْزِلُ

Yağmur yağmak üzere, neredeyse yağacak الْمَطَرُ يَنْزِلُ يَكَادُ

Nerdeyse hiç bir sözü anlamıyorlar  لاَ يَكَدُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثًا 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

RECA (UMMA) FİİLLERİ

  اِخْلَوْلَقَ . حَرَى . عَسَى

Not: Bu fiillerden sonra اَنْ ondan sonra da muzari fiil gelir

Belki Allah bizi affederعَسَى اللَّهُ اَنْ يَتُوبَ عَلَيْنَا 

Umulur ki-belki öğrenciler başarır عَسَى الطُّلاَّبُ اَنْ يَنْجَحُوا 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

BAŞLAMA FİİLLERİ

  أَخَذَ . اِبْتَدَاَ . جَعَلَ

Not: Bu fiiller başta gelir. Sonra gelen fiil, muzari olur.

Yazmaya başladıاَخَذَ يَكْتُبُ

Okumaya başladımاِبْتَدَاْتُ  اَقْرَاُ

İstiğfar etmeye başladıkجَعَلْنَا نَسْتَغْفِر ُ

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

المعلوم والمجهول في الأفعال

FİİLLERDE ETKEN, EDİL GEN YAPMA VE ÇEKİMLERİ

1- Mazi Geçmiş Zaman

a-İlk harf ötre yapılır

b- Sondan ikinci asıl harf esre yapılır

 Yazdı –yazıldı كَتَبَ  كُتِبَ  Yazdık-yazdıkكَتَبْنَا  كُتِبْنَا  

Çıkardık-çıkarıldıkاَخْرَجْنَا  اُخْرِجْنَا

Dedi –denildi  قَالَ  قِيلَ   Dua etti-dua edildiدَعَى  دُعِىَ 

2- Muzari şimdiki Zaman

a-İlk harf ötre yapılır

b- Sondan ikinci asıl harf üstün yapılır

Yazıyor-yazılıyor  يَكْتُبُ  يُكْتَبُ 

Yazıyoruz-yazılıyoruzنَكْتُبُ  نُكْتَبُ

Diyor-deniliyor  يَقُولُ  يُقَالُ 

Hükmediyor-hükmediliyorيَقْضِى  يُقْضَى

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

استعمالات بعض الأفعال

BAZI FİİLLERİN KULLANIMI

Gücü yetti- ebildi

اِسْتَطَعْتُ الذَّهَابَ اِلَى بُورْصَا ـ اِسْتَطَعْتُ اَنْ اَذْهَبَ اِلَى بُورْصَا.

تَمَكَّنْتُ مِنَ الذَّهَابِ اِلَى بُورْصَا Bursa’ya gidebildim.  

اَسْتَطِيعُ الذَّهَابَ اِلَى بُورْصَا ـ اَسْتَطِيعُ اَنْ اَذْهَبَ اِلَى بُورْصَا.

يُمْكِنُ لِى اَنْ اَذْهَبَ اِلَى بُورْصَا ـ  يُمْكِنُ لِى الذَّهَابُ اِلَى بُورْصَا Bursa’ya gidebilirim.

بِاِمْكَانِى الذَّهَابُ اِلَى بُورْصَا ـ بِاِمْكَانِى اَنْ اَذْهَبَ اِلَى بُورْصَا.

اَتَمَكَّنُ مِنَ الذَّهَابِ اِلَى بُورْصَا ـ رُبَّمَا اَذْهَبُ اِلَى بُورْصَا Belki gidebilirim

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

المفعول المطلق

MEFUL-Ü MUTLAK  (O kadar. Öyle. Çok)

Cümledeki fiilin anlamını pekiştirmek* fiilin nasıl yapıldığını veya yapılış sayısını bildirmek için fiilin masdarının fiilden sonra çift üstünlü olarak getirmektir.

Örnekler

Bekçi hırsıza öyle bir dayak attı kiضَرَبَ الْحَارِسُ اللِّصَّ ضَرْبًا  

Allah”ı çok çok anınاُزْكُرُوا اللّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا 

Öyle sevindim ki فَرِحْتُ فَرْحًا 

Bana bir selam verdi ki سَلَّمَ عَلَىَّ سَلاَمًا 

Öyle çalıştım ki benden başkası çalışmamıştır.

اِجْتَهَدْتُ اِجْتِهَادًا لَمْ يَجْتَهِدْهُ غَيْرِى

Çalıştım ama ne çalışmaاِجْتَهَدْتُ   اَىَّ  اِجْتِهَادٍ 

Askerler gibi yürüdümسِرْتُ سَيْرَ الْجُنُودِ 

Hırsız gibi kaçtımفَرَرْتُ فِرَارَ اللِّصِّ   

Saat iki defa vurduدَقَّتِ السَّاعَةُ دّقَّتَيْنِ  

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

مفعول معه

MEFUL-Ü MAAH

( İle birlikte, boyunca)

Not: Meful-ü maahın başına vav gelir ve harekesi üstün olur (ikilse  يْنِ – kurallı Müzekker çoğulsa ينَ) alır  )

Dağla birlikte-boyunca yürüdüm.سِرْتُ وَ الْجَبَلَ 

Nehirle birlikte-boyunca yürüdüm.سِرْتُ وَ النَّهْرَ 

Sabahla birlikte-sabahleyin yola çıktım.سَافَرْتُ وَ الصُّبْحَ 

Geceyle birlikte-geceleyin yola çıktım. سَافَرْتُ وَ اللَّيْلَ 

Halit”le birlikte ona selam verdim.سَلَّمْتُ عَلَيْهِ وَ خَالِدًا 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

تميز الأعداد

TEMYİZ=SAYILAN ŞEY

 (Uzunluk, ağırlık, hacim ve sayılarda)

Not: Sayılan Şey çift üstün, muzafun ileyh, veya min ile mecrur olabilir

Bir bardak süt içtim  شَرِبْتُ كَأْسًا حَلِيبًا

Kaç gün/kitap/milكَمْ يَوْمًا- كَم كِتَابًا- كَمْ مِيلاً  

Nice günler/kitapla  أيَّامٍ – يَوْمٍ ـ كَمْ كُتُبٍ ـ كِتَابٍ  كَمْ

Nice peygamberكَاَىٍّ مِنْ نَبِىٍّ 

Nice gece var ki وَرُبَّ لَيْلٍ 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

المنادى

MÜNADA- Çağrılan

Nida edatları: يَا  اَيَا  هَيَا   اَىْ  اَ

1- Özel isim veya başında elif-lam olursa son harekesi ötre olur. Elif-lamlı olursa ayrıca başına  اَيُّهَا  اَيَّتُهَا  getirilir.

Ey doktor اَيُّهَا الطَّبِيبُ  ـ اَيَّتُهَا الطَّبِيبَةُ

Ey Ali.يَا عَلِىُّ

2- MÜNADA isim ve sıfat tamlaması ise sonu çift üstün olur.

Ey Allah”ın kulu.يَا عَبْدَ اللَهِ

Ey dağa çıkan.يَا طَالِعًا جَبَلاً  

Ey hayırlı işlere koşan.يَا مُسْرِعًا فِى الْخَيْرَاتِ 

Ey cömert adam elimden tut.يَا رَجُلاً كَرِيمًا خُذْ مِنْ يَدِى

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

التأكيد

TEKİD-VURGU

1- Lafzi Tekid

Ali Geldi Geldi.جَاءَ  جَاءَ عَلِىٌّ

Seni Gördüm Seni.رَاَيْتُكَ  اَنْتَ 

2-Manevi Tekid (isim ve zamirlere muzaaf olurlar)

Kendisi.عَيْن ـ نَفْس   

Her ikisi. كِلاَ ـ كِلْتَا   bu iki edat ikiller içindir

Tümü-hepsi. كُلّ ـ جَمِيع ـ عَامَّة 

Hepsi geldiler.جَاؤُوا جَمِيعُهُمْ   

Adam bizzat kendisi geldi.جَاءَ الرَّجُلُ نَفْسُهُ ـ عَيْنُهُ 

İki öğretmenin ikisi de geldi.جَاءَ الْمُعَلِّمَانِ كِلاَهُمَا

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

الحروف المشبهة بليس

لَيْسَ  GİBİ HAREKET EDENLER

1- مَا

Ali kitabını okumuyor.مَا عَلِىٌّ قَارِءًا كِتَابَهُ

Ali çalışkan değil. مَا عَلِىٌّ مُجْتَهِدًا

Ali adam değil. مَا عَلِىٌّ بِرَجُل

Ali şairden başka bir şey değil-sadece bir şairمَا عَلِىٌّ غَيْرَ شَاعِرٍ

Ali kâtip den başka bir şey değil-sadece bir kâtipمَا عَلِىٌّ سِوَى كَاتِبٍ

Bu insan değilمَا هَذَا بَشَرًا 

2-اِنْ  olumsuzluk illa ile bozulmamalı

Sen ancak-sadece bir uyarıcısın.اِنْ اَنْتَ الاَّ نَذِيرٌ

Bu ancak yüce bir melektir-bu yüce bir melekten başka bir şey değilاِنْ هَذَا اِلاَّ مَلَكٌ كَرِيمٌ  

3- لاَ

Allah”ın hükmettiğinden koruyacak hiçbir sığınak yokturلا وَزَرَ مِمَّا قَضَى اللَّهُ وَاقِيًا

Hiçbir cimri iflah olmaz-iflah olan hiçbir cimri yokturلآ بَخِيلٌ مُفْلِحًا

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

بعض الأدوات والإصطلاحات

BAZI EDATLAR VE KALIPLAR

Evde hiç bir erkek yok.لاَ رَجُلَ فِى الْبَيْتِ 

Evde hiç bir erkek yok. مَا رَجُلَ فِى الْبَيْتِ 

Evde hiç kimse yok. مَا اَحَدََ فِى الْبَيْتِ 

Allah”ın yanında bir başka ilah mı var.أَ اِلَهٌ  مَعَ اللَّهِ  

Âlim bir adam bizi ziyaret etti. رَجُلٌ عَالِمٌ زَارَنَا

Sen şüphesiz âlimsin-sen âlimin ta kendisisin.اِنَّكَ اَنْتَ الْعَالِمُ

İlim bizzat nurdurاَلْعِلْمُ هُوَ النُّورُ  . 

أَ    أَمْ …. mi   yoksa

Yazsan da yazmasan da senin için birdir.سَوَاءٌ عَلَيْكَ اَ كَتَبْتَ أَمْ لَمْ تَكْتُبْ 

Sen Halit mi yoksa Ali misin? أ أَنْتَ عَلِىٌّ أمْ خَالِدٌ

Tehdit edildiğiniz yakın mı yoksa uzak mı? أَ قَرِيبٌ أَمْ بَعِيدٌ مَا تُوعَدُونَ

اِمَّا    اِوْ     ya..ve ya 

Ya bunu veya onu alخُذْ اِمَّا هَذَا اَوْ ذَاكَ      

Sayı ya çifttir veya tektirاَلْعَدَدُ اِمَّا زَوْجٌ   اَوْ  فَرْدٌ  

اِمَّا   اِمَّا   ya…ya

Bu gelen ya âlidir ya Halittirهَذَا الْقَادِمُ اِمَّا عَلِىٌّ اِمَّا اِمَّا خَالِدٌ 

اِذْ Sürpriz ve çünkü

Biz otururken bir adam çıkageldi.بَيْنَمَا نَحْنُ نَجْلِسُ   اِذْ طَلَعَ عَلَيْنَا رَجُلٌ

Ona ikram ettim çünkü o soylu biridir.اَكْرَمْتُهُ اِذْ هُوَ شَرِيفٌ

أَنْ  mek ..meniz…meleri- diye

Başına geldiği muzari fiili üstün yapar ve manasını masdara çevirir. Mazi ve emir fiillerinin başına gelirse onları etkilemez sadece diye anlamına gelir.

Oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdırوَاَنْ تَصُومُو خَيْرٌ لَكُمْ   

Ona gemiyi yap diye vahi ettikوَاَوْحَيْنَا اِلَيْهِ اَنْ اِصْنَعْ اللْفُلْكَ  

Namaz kıldı diye onu dövdülerضَرَبُوهُ اَنْ صَلَّى   

بَلْ Olumsuz soruya olumlu cevap için (tabi ki evet ve aksine.yok hayır) anlamlarında kullanılır

Bir kalem hayır aksine bir kitap al.خُذْ قَلَمًا بَلْ كِتَابًا  

Ali öğrenci değil aksine öğretmendir. مَا عَلِىٌّ طَالِبًا بَلْ مُعَلِّمٌ 

Sen benim arkadaşım değil misin tabi ki evet.اَ لَسْتَ بِصَدِيقِى ؟ بَلَى

عَنْ    …den-..dan  Hakkında. Yerine

Kanser hakkında konuştuk.تَحَدَّثْنَا عَنْ السَّرَطَانِ

Babanın yerine oruç tut.صُمْ عَنْ اَبِيكَ

اِذَا  Sürpriz. Bir de bakmışsın. Birden. Hemen

Onu kayıp zannettim bir de baktım ki önümde duruyorظَنَنْتُهُ غَائِبًا فَاِذَا بِهِ حَاضِرٌ اَمَامِى

Onlara bir kötülük dokunduğunda bir de bakmışsın hemen ümit keserlerوَاِنْ

 تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ اِذَا هُمْ يَقْنَطُونَ

اِذَنْ  öyleyse.  O halde

Not: Başına geldiği muzari fiilin sonunu üstün yapar veya nunu düşürür.

Öyleyse hedefe ulaşırsınاِذَنْ تَبْلُغَ الْقَصْدَ 

اَمَا – اَلاَ – اَلاَّ – هَلاَّ   Nezaket uyarı ve teşvik edatıdırlar (= …senize ….mez misiniz)

Kulübe gelsene - gelmez misin.اَلاَ تَجِيءُ الَى النَّادِى   

kardeşlik hukukunu gözetsenizeاَلاَّ رَاعَيْتُمْ حَقَّ الْاُخُوَّةِ  

ailene bir mektup göndersene-göndermen gerekmez mi

هَلاَّ  تُرْسِلُ رِسَالَةً اِلَى اَهْلِكَ

عَلَى karşın rağmen beraber

Şüphesiz rabbin zulümlerine rağmen insanları bağışlayıcıdır

اِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَةٍ لِلنَّاسِ عَلَى ظُلْمِهِمْ

حَتَّى  kadar   o kadar ki    bile

1- Başına geldiği ismi esre yapar.

Şafağın doğuşuna kadar.. .حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ

Okula kadar.. حَتَّى الْمَدْرَسَةِ 

2- Hacılar hatta yayalar bile döndü.رَجَعَ الْحُجَّاجُ حَتَى الْمُشَاةُ  

3- Genci o kadar dövdü ki bayıldı –bayılıncaya kadar dövdü

ضَرَبَ الشَّابَّ حَتَّى غُشِىَ عَلَيْهِ

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

الأفعال الخمسة أو السّتة

BEŞ VEYA ALTI FİİLLER

ـ يفعل  ـ هو (مخاطبİkinci şahıs- Bir Erkek )

ـ يفعلان ـ هما (غائبÜçüncü şahıs-İki Erkek )

ـ تفعلان ـ هما (مخاطبİkinci şahıs-İki Erkek )

ـ يفعلون ـ أنتما (غائبÜçüncü şahıs-İki Erkek- )

ـ تفعلون ـ أنتم (مخاطبİkinci şahıs-Çok Erkek )

ـ تفعلين ـ أنتِ (مخاطبةİkinci şahıs-İki Erkek)

مثال :Örnek

يضرب: يضربان ـ تضربان ـ يضربون ـ تضربون ـ تضربين.

استعمالات الأفعال في الجمل: Fiillerin cümlede kullanış şekli.  

هما يضربان الولدَ ـ هما لم يضربا الولدَ.

أنتم تذهبون إلى السّوق ـ أنتم لن تذهبوا إلى السّوقِ.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

الأسماء الخمسة أو السّتة

BEŞ VEYA ALTI İSİMLER 

أبٌ ـ أخٌ ـ حمٌ ـ فو ـ ذو مال ـ هنوك (بمعنى شيء).

مرفوع بالواو:Vav ile Merfu olur.

هذا أبوك ـ  جاء أخوك.

Bu Baban.  Kardeşin geldi.

منصوب بالألف:Elif ile Mansup olur.

رأيت أباك ـ إنّ أباكَ عاقلٌ

Babanı gördüm.  Baban akıllıdır.

مجرور بالياء:Yay ile Mecrür olur.

مررتُ بأبيكَ ـ سلمت على أخيكَ.

Babana uğradım.  Kardeşine selam verdim.

Nizameddin İbrahimoğlu

 Hitit Üniversitesi

Web Siteme Hoş Geldiniz!

اهلاً وسهلاً لزيارتكم موقعنا

  Özgeçmiş-Arapça

 سيرة ذاتية ـ عربي

  Arapça Öğreniyorum

أتعلم العربية

  Arapça Alıştırmalar

تمرينات اللّغة العربية

  Türkmen Âlimleri

علماء التركمان

  Türkçe Makale-Araştırma

 مقالات وأبحاث تركية

  Arapça Makale-Araştırma

 مقالات وأبحاث عربية

  İletişim

 الإتصال

  Ziyaretçi Defteri

دفتر الزّوار

Copyright ©2006
Nizamettin İBRAHİMOĞLU